Rusça çeviri, dünya üzerinde neredeyse 300 milyon insan tarafından konuşulan Slav dillerinden biri olan Rusçanın diğer bir dile aktarılması işi olarak tanımlanır.
Rusya, Belarus, Kazakistan ve Kırgızistan’ın ana dili olan Rusça, Kafkasya ve Orta Asya’da ise ikinci dil olarak kullanılır. Bununla birlikte Sovyet etki alanı içinde kalan ülkelerde de 20. yüzyılın ikinci yarısında yaygın olarak öğretilmiştir. Ukraynaca ile Rusçanın arasında dil bağlamında ortak anlaşılırlık bulunur. Bu nedenle Ukraynacayı kapsamlı bir şekilde bilen bir tercümanın Rusça çeviri yapması daha kolay olacaktır diyebiliriz.
Rusçanın Avrupa’daki kapsama alanı oldukça büyüktür. Buna Sovyetler Birliği’nin dili olmasının büyük katkısı olmuştur. Turizm sektörümüzün geniş olması sayesinde ülkemize giren Rus vatandaşların sayısının fazla olduğunu biliyoruz. Bu nedenle Rusça çeviri çok fazla ihtiyaç duyulan bir hizmet olarak karşımıza çıkıyor. Ülkemizde Rusça çeviri, özellikle diplomatik, ticari, kültürel ve turistik ilişkilerin yoğun olduğu alanlarda önemli bir ihtiyaç. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin giderek artmasıyla birlikte, bu alandaki talep de sürekli olarak artıyor. Özellikle ticaret, turizm, enerji ve savunma gibi alanlarda Rusça konuşulan ülkelerle iş yapan Türk firmaları, yazılı ve sözlü çeviri hizmetlerine ihtiyaç duyar.
Rusçadan Türkçeye Çeviriye Dair Çalışmalar
2021 yılında Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi tarafından yapılan çalışmada belirtildiği üzere, Rusya Federasyonu bünyesinde Türkçe dilinde dair oldukça az bilgi birikimi olması, Rusça-Türkçe çeviri talebinin artmasının ana nedeni. Günümüzde karşılaştığımız hızlı bilimsel, ekonomik, teknik ve teknolojik gelişmeler, medya organlarının da genişlemesiyle birlikte dil engellerini aşmanın gerekliliğini ortaya çıkarıyor. Türkiye, dünya genelinde turistlerin ilgi gösterdiği kültür ve gelenekler bakımından zengin bir ülke pozisyonundadır. Modern dünyada, simultane çeviri olmadan belirli siyasi, hukuki ve kültürel etkileşimleri düşünmek zordur. Bu çeviri türü, mesajı dil bilimi bilgisi üzerinden çeşitli araştırma ve onların özgün özellikleri çerçevesinde işlemektedir ve işlemelidir.
Tarihi, coğrafi, siyasi ve kültürel ilişkilerden ötürü ülkemizde Rusça tercümeye çokça ihtiyaç duyulmaktadır. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Rus Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’ndan Yrd. Doç. Dr. Leyla Çiğdem Dalkılıç’ın araştırmasına göre, farklı dil ailelerine mensup olan Rusça ve Türkçe gramer sisteminin sahip olduğu yapısal farklılıklar özellikle de her iki dilin görünüş ve zaman kategorilerinde belirgin bir şekilde kendini göstermektedir. İki dil arasında zaman kategorisi açısından yaşanan çeşitli farklar belirli çeviri zorluklarını da beraberinde getirmektedir. Rusça-Türkçe veya Türkçe-Rusça tercüme sisteminde karşılaşılan diğer faktörler, bir grup insanın ifadeler aracılığıyla iletişim kurma yeteneğini belirleyen kurallar sistemlerini temsil eder.
Rusça ve Türkçe Dilleri Arasındaki Yapısal Farklar
Rusça-Türkçe ve Türkçe-Rusça simultane çeviri, tıpkı diğer çeviri türlerinde de olduğu gibi paralellik ilkesiyle karakterize edilebilir. Rusça dilinde yapılan çeviri de kaynak konuşmanın ana fikrinin, konusunun ve inceliklerinin metin halinde ele alınması ve hedef çeviri çıktısının çevirmen tarafından sunulmasıyla ilgilidir. Çeviri süresince yaşanabilecek bazı gecikmeler, gecikmelerin uzunluğu, konuşmanın tarzı, hızı ve eksiksizliği, aktarılan mesajın konusu ve verilen dil çiftinin özgüllüğü gibi birçok faktöre bağlıdır.
Bugün, Türkiye ve Rusya, özgün kültürel zenginlik taşıyan köklü ülkelerdir. Türkiye’de Rusça diline olan ilgi, simultane tercümenin gelişimine katkıda bulunmaktadır. İki dil arasında atlanmaması gereken önemli bir özellik ise diller arasındaki yapısal farklılıklardır. Dil bilgisi, ses bilgisi, kelime hazinesi, cümle yapıları ve farklı dil ailelerine ait olma gibi faktörler, diller arasındaki en büyük farklılıkları oluşturur. Bu tür farklılıklar, simultane tercümelerde belirli zorluklara neden olur. İki dilin ses özellikleri farklıdır. Bu nedenle, her iki dilin karşılaştırmalı bir analizi büyük önem taşır. Türkçe ve Rusçada, bir cümlenin oluşumu ve kelime sırası tamamen farklıdır. Karmaşık bir dilbilgisi yapısı ile karşılaşıldığında, kelime dağarcığını artırmak gerekir.
Rusça Çeviri ve Rusçanın Dil Özellikleri
Rusça Kiril alfabesi kullanılarak yazılan 33 harfli bir dildir. Ancak dünyada Kiril alfabesinin az kullanılması nedeniyle özellikle klavye ile yazı yazılması gereken durumlarda Latin alfabesi tercih edilecektir. Bugünlerde kullanılan imla 1918’de oluşmaya başlamış ve 1956’da son halini almıştır. Bazı kelimelerde verilmek istenen anlama ve vurguya göre vurgu işareti kullanılabilir. Bu durum, Türk bir tercümana Rusça çeviri yaparken kesinlikle yardımcı olacaktır. Alfabede 5 sesli harf bulunur. Bunlar I, U, E, A ve O harfleridir. Farklı kaynaklara göre sayı değişecek olsa da en son bilgiler dilde 400.000’in üzerinde kelime bulunduğunu gösterir.
Rusça Çeviri Projelerinde Simultane Çeviri Hizmetleri
Türkiye ile Rusya arasında son dönemde gelişen ticari ve siyasi ilişkiler çerçevesinde Rusça çeviri hizmetinin hacmi önemli ölçüde artmıştır. Rusça çeviri alanında sağlanan simultane çeviri hizmetleri, Türk ve Rus şirketlerinin sektöre dair kavramların niteliklerini ve içeriğini anlama konusunda en çok ihtiyaç duyduğu hizmetlerden biridir. Bunun en çarpıcı örneği ülkemizde Rus paydaş şirketlerle yürütülen devasa projelerdir. Bu projeler, uluslararası şirketleri bünyesinde barındırdığı için yoğun bir simultane çeviri faaliyeti gerektirmektedir. Rusçadan Türkçeye ve Türkçeden Rusçaya simultane çeviri hacmi oldukça büyük olabilmektedir.
Teknik terimlere ve uzmanlık alanlarına hakim tercümanlar tarafından Rusçadan Türkçeye yapılan simultane çeviri, çeşitli projelerin teşvik edilmesi için elzemdir. Rusça simultane çeviri desteği veren tercümanlar, her iki dili de bilen, gerekli günlük ve teknik konuşmalara hakim, deneyimli kişilerdir. Ülkemizde Rusça çeviri genellikle tıp ve siyaset alanlarında uzmanlaşmış profesyonel tercümanlar tarafından gerçekleştirilir. Yine de, teknik çeviri, hukuki çeviri, tıbbi çeviri gibi farklı uzmanlık alanlarında yetkin çevirmenler bulunmaktadır. Simultane çeviri, özellikle büyük konferanslar, toplantılar veya uluslararası organizasyonlar gibi etkinliklerde sıkça kullanılan bir yöntemdir. Türkiye’deki büyük şehirlerde, özellikle İstanbul, Ankara ve Antalya’da, Rusça çeviri hizmetine ihtiyaç duyulan uluslararası organizasyonlar ve etkinlikler için profesyonel simultane çeviri hizmetine ihtiyaç duyan birçok firma bulunmaktadır. Simultane çeviri alanında öncü olan Lingopia, kişisel ya da profesyonel Rusça simultane çeviri ihtiyaçlarınız için her zaman hizmetinizdedir.
Rusça Simultane Çeviri Projelerinde Süreç Nasıl İşler?
Lingopia’nın size sunduğu yetkin Rusça tercüman, konuşmacının söylediklerini kendisi için özel olarak hazırlanmış bir kabinde kulaklıkla dinler ve eş zamanlı olarak mikrofon aracılığıyla dinleyicilere aktarır. Bu yöntemle, konuşmacının cümleleri bütünüyle anlamasına ve simultane çeviri hizmetinin neredeyse konuşmayla eş zamanlı olarak aktarılmasına olanak tanımaktadır. Tercümanın rolü, örneğin uluslararası bir konferans düzenlendiğinde, uluslararası bir misafir grubuna yönelik bir kongre düzenlendiğinde veya farklı ülkelerden katılımcıların olduğu bir eğitim semineri düzenlendiğinde ön plana çıkar.
Rusça Çeviri Projelerinde Yazılı Çeviri Hizmetleri
Türkiye ile Rusya arasındaki diplomatik ilişkilerin yanı sıra ticari ilişkilerin yoğunluğu, Rusça çeviri projelerinde yazılı çeviri hizmetine olan talebi artırır. Diplomatik yazışmalar, anlaşmalar, ticari sözleşmeler, raporlar ve diğer resmi belgelerin Rusçadan Türkçeye veya Türkçeden Rusçaya çevrilmesi gerekebilir. Rusya ile iş yapan şirketler arasındaki hukuki belgelerin çevirisi, mahkeme kararları, noter tasdikli belgeler gibi resmi işlerin yürütülmesi için Rusça yazılı çeviriye ihtiyaç duyulur. Bu tür çevirilerin doğru ve güvenilir olması önemlidir çünkü yanlış anlaşılmalar veya çeviri hataları hukuki sorunlara yol açabilir. Diplomasi ve hukukun yanı sıra Türkiye, Rus turistler için popüler bir destinasyondur ve bu nedenle turizm sektöründe de sıklıkla Rusça çeviri hizmetine ihtiyaç duyulur. Turistik broşürler, otel bilgileri, rehber kitapçıklar ve diğer tanıtım materyalleri, Rusçaya çevrilerek Rus turistlere ulaştırılır. Ayrıca, kültürel etkinlikler, sanat sergileri ve festivaller gibi etkinliklerin duyuruları ve programları da Rusça çeviri ile hazırlanabilir. Tüm bu bahsettiğimiz alanlarda yoğunlaşan Rusça çeviri ihtiyacı, Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin derinleşmesi ve iş birliğinin artmasıyla birlikte sürekli olarak artmaya meyillidir. Bu, yazılı çeviri sektörünün gelişmesine ve Rusça bilen profesyonellere olan talebin artmasına olanak tanır.
Rusça Yazılı Çeviri Projelerinde Süreç Nasıl İşler?
Rusça bir yazılı çeviri projeniz var ve Lingopia’nın Rusça yazılı çeviri hizmetinden yararlanmak istiyorsunuz diyelim. Anlaşma yapıldıktan sonra projenizin ilk çeviri aşaması, kaynak metnin ve hedef kitlenin değerlendirilmesiyle başlar. Çevirmenimiz, metnin karmaşıklığını, konu içeriğini ve özel terimlerini değerlendirir ve bir çeviri stratejisi geliştirir. Yazılı çeviri projenize atanan çevirmenimiz daha sonra, çeviride tutarlılık sağlamak adına projenize özgün olarak özel terimlerin ve ifadelerin yer aldığı bir sözlük oluşturabilir. Çevirmenimiz, tüm bu hazırlıklar sonrasında orijinal metninizin anlamını, tonunu ve stilini dikkate alarak, hedef dil olan Rusçanın dil bilgisi ve kültürel inceliklerine göre çevirinizi yapar.
İlk çeviri aşaması tamamlandıktan sonra, metin doğruluğu, tutarlılığı ve akıcılığı için düzenleme aşamasına geçilir. Editörlerimiz, çeviriyi kaynak metinle karşılaştırarak yazılı çeviri projenizde özgünlük yanında kaynak metne sadakati sağlar ve gerekirse düzeltmeler yaparlar. Bu adım, nihai çevirinin pürüzsüz ve hatasız olmasını sağlar. Sonrasında, çevirilen metin müşteriye teslim edilir ve geri bildirim alınır. Müşteriler, belirli gereksinimler veya tercihler konusunda isteklerde bulunabilir ve gerektiği takdirde revizyonlar yapılabilir.
Son aşamada, müşteri geri bildirimleri dikkate alındıktan ve çeviri tüm gereksinimleri karşıladığından emin olunduktan sonra, nihai versiyon teslim için hazırlanır. Yazılı çeviri süreci boyunca, çevirmen ile müşteri arasında etkili iletişim, belirsizlikleri netleştirmek, herhangi bir endişeyi ele almak ve nihai çevirinin müşterinin beklentilerini karşıladığından emin olmak için önemlidir. İşbirliği ve detaylara özen göstermek, başarılı bir Rusça-Türkçe çeviri projesi elde etmek için önemlidir.
Kaynakça
Abduvalieva, G. A. (2021). Features of Russian-Turkish and Turkish-Russian
simultaneous interpretation. Linguistics and Culture Review, 5(S4), 1451-1463.
https://doi.org/10.21744/lingcure.v5nS4.1766
DALKILIÇ, L. Ç. (2017). THE DIFFERENCES IN TRANSLATION OF RUSSIAN VERBAL ASPECTS FROM RUSSIAN TO TURKISH. DTCF Dergisi 57.2 (2017): 1208-1223 https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2153727
