Simultane Tercüman Kimdir?
İki dil arasındaki aktarımın sözlü ve eş zamanlı yapılmasına simultane çeviri, bu işi profesyonel olarak yapan kişiye ise simultane tercüman denir. Simultane çeviri diğer sözlü çeviri hizmetlerinden farklı olarak duyma, algılama ve çevirme süreçlerinin aynı anda gerçekleşmesini gerektirir. Simultane çeviride en kısa zamanda en hızlı ve doğru çeviriyi hedeflendiğinden birçok uluslararası toplantı, kongre ve konferansta tercih edilir.
Dünya, küresel iletişim ve işbirliği çağını yaşıyor. Farklı dillerde konuşulan insanlar arasında iletişim her zamankinden daha önemli hale geldi. İş dünyasında, diplomatik ilişkilerde, uluslararası konferanslarda ve daha birçok alanda, farklı dilleri konuşan insanların anlayışını ve işbirliğini sağlamak zorunlu hale geldi. İşte tam da bu noktada, simultane tercümanlar, dil bariyerini aşmada önemli bir rol oynuyorlar.
Simultane tercümanlık, aynı anda konuşulan bir dili başka bir dile çevirme sanatıdır. Bu hizmet, genellikle büyük uluslararası etkinliklerde, diplomatik görüşmelerde ve ticaret müzakerelerinde kullanılır. Simultane tercümanlar, konuşmacının söylediklerini hızlı bir şekilde dinler ve hedef dilde anlamını koruyarak çevirirler. Bu işlem, anında iletişim sağlayarak işbirliği ve anlayışı artırır.
Simultane tercümanlar, yalnızca dil bilgisi ve sözcük dağarcığı geliştirmekle kalmaz, aynı zamanda olayın bağlamını ve kültürel nüansları da anlamalıdırlar. Bu uzmanlık gerektiren meslek, hem teknik bir beceriye hem de kültürel bir hassasiyete dayanır.
Büyük bir etkinlik veya konferansta simultane tercümanlar, konuşmacının dilini anlayarak ve hedef dilde doğru bir çeviri yaparak geniş bir kitleye ulaşır. Bu, uluslararası ilişkilerde önemli bir rol oynar ve kültürel farklılıkları aşarak dünya genelinde işbirliğini destekler.
Simultane tercümanlar, aynı zamanda teknolojik gelişmelerin de etkisi altındadır. Yapay zeka tabanlı çeviri teknolojileri, tercümanların işini kolaylaştırabilir ancak insan uzmanlığı hala benzersizdir. AIIC, teknolojik gelişmelerin bir yardımcı araç olarak kullanılabileceğini, ancak insan tercümanların insana özgü becerilerini koruduğunu vurgulamaktadır.
Sonuç olarak, simultane tercümanlar, küresel iletişimi ve işbirliğini mümkün kılan önemli bir mesleği temsil ediyorlar. AIIC ve İngilizce medya istatistikleri, bu mesleğin uluslararası düzeyde giderek daha fazla talep gördüğünü ve teknolojik gelişmelere rağmen insan uzmanlığının hala büyük bir öneme sahip olduğunu göstermektedir. Dil bariyerlerini aşarak dünya genelinde anlayışı ve işbirliğini teşvik eden simultane tercümanlar, küresel iletişimin temel bir unsuru olarak varlıklarını sürdürmeye devam edeceklerdir.
Kimler Simultane Tercüman Olabilir?
Üniversitelerin dört yıllık mütercim-tercümanlık ya da çeviribilim bölümlerinde çeviri eğitimi almış, kaynak ve hedef dil hakimiyeti yüksek ve kelime dağarcığı geniş bireyler simultane tercüman olabilir. Bu niteliklerin yanı sıra bir simultane tercümanın sahip olması gereken pek çok özellik vardır.
Simultane tercümanlar dikkatli dinleyicilerdir. Simultane tercümanlar hem hedef hem de kaynak dilde düzgün bir diksiyona sahip olmalıdır. En önemlisi de bir simultane tercüman kriz ve stres yönetimi becerilerine sahip olmalıdır. Ardıl çeviriden farkı, eşzamanlı çeviride tüm bu şeylerin aynı anda (veya simultane) olması şartıdır.
Simultane Çeviri Nasıl Yapılır?
Simultane çeviride üç süreç esastır.
1) Aktif dinleme (anlama ve kavrama)
2) Analiz (mesajın yapılandırılması)
3) Yeniden üretim (aktarım ve tonlama)
Simultane Tercüman Yetkinlikleri
- İki dili akıcı bir şekilde konuşabilme: Simültane tercümanın her iki dili de anadil becerisiyle konuşması gerekir.
- Sektör ve terim bilgisi. Çok sayıda hukuki terim, teknolojik referans veya tıbbi terminoloji geçen konuşmalar için alan bilgisi şarttır. Simultane tercümanlar bu yüzden kaplsamlı terimciler oluşturup değiş tokuş ederler.
- Aktif dinleme becerileri. Eşzamanlı çeviri teknikleri, tam konsantrasyonla dinlemeyi gerektirir. Bu yüzden, simultane çevirmenler yarım saatte bir dönüşümlü olarak çalışırlar.
- Güçlü bir hafıza. Simultane tercümanlar, etkili bir performans gösterebilmek için çeviri anında kısa ve mesleki gelişim açısından ise uzun süreli hafızalarından istifade ederler.
- Çoklu görev becerileri. Simultane tercümanların dinlediklerini anında çeviri çıktısına dönüştürmesinin karmaşıklığı bir tarafa, birinin konuşmasına sürekli odaklanmak başlı başına zor bir iştir. Bu nedenle simultane tercümanların aynı anda dinlemesi, yeniden oluşturması, çevirmesi, terim araştırması yapması ve diğer faktörleri gözlemlemesi gerekir gerekir.
- Kültürel farkındalık. Burada farkındalık, konuşmacının mesajını hedef kitleye etkili bir şekilde iletmek için hitap biçimlerden, kabul gören ve görmeye deyişlere kadar dil ve üslup unsurlarını doğru bilmek demektir.
Simultane Tercüman Hangi Araçları Kullanır?
Fiziksel mekanlarda yapılan simultane tercüme, çeviri ekipmanı gerektirir. Çeviri ekipmanı kapsamına tercüman kabini, merkez kontrol ünitesi (CCU), transmitter, tercüman ünitesi, kızılötesi sinyallerle çalışan radyatörler, çeviri kulaklığı ve headset gibi gereçler girer. Bu aletlerin etkin bir şekilde çalışabilmesi için özel ses sistemleri, mikrofon ve kablolama sistemleri gerekir.
Çeviri öncesinde simultane tercümana toplantı bilgisi verilir ve varsa toplantı dökümanları ve sunumlar iletilir. Tercümanın uzmanlık alanına giren bir konuda bile bu materyallerden yola çıkarak hazırlık yapması elzemdir.
Etkinlik gününde simultane tercüman, hazır hale getirilen teknik ekipmanı test etmek için ses yalıtımı olan kabine geçer. Burada prova alınarak tüm eksiklikler giderilir. Ekipman vasıtasıyla gelen sesin net, parazitsiz, ekosuz olması çok önemlidir; insan beyni normal dinleme modunda buradaki tüm sorunları telafi edebilirken bir tercüman için süreç aynı işlemez. Kötü ekipman performansı, simultane çeviri kalitesini doğrudan etkileyen unsurlardan biridir.
Not defteri ve kalem, laptop ve internet bağlantısı gibi imkanlar simultane tercüman için olmazsa olmazlardandır.
Simultane Çevirinin Kullanım Alanları Nelerdir?
Simultane çevirinin kullanım alanları son yıllarda gelişim göstermiştir. Bu nedenle hem dünya genelinde hem de ülkemizde simultane çevirmenlerin sayısında büyük bir artış olmuştur. Simultane çeviri konferans, sempozyum ve seminerler, uluslararası hedef kitleye sahip kongreler, TV programları, canlı yayınlar, spor faaliyetleri, uluslararası diplomatik görüşmelerde sıkça kullanılır.
Zoom Üzerinden Simultane Çeviri
2020 yılı boyunca tüm dünyadaki ticari ve kültürel birçok etkinliği durma noktasına getiren COVİD-19, toplantı ve konferans sektörlerini de çok etkiledi; daha çok online simultane tercüman talebi görmeye başladık. Online çeviride en çok tercih edilen tercüme platformlarından biri artık Zoom. Çeviri ekipmanları da iyi çalışan bir bilgisayar, hızlı bit internet bağlantısı ve tercümanın kullanabileceği izole bir oda. Lingopia olarak Zoom çeviri modülü yardımıyla toplantı organizasyonundan simultane tercüman atamasına kadar rahatlıkla karşılayabiliyoruz.
Simultane tercümanlar ülkemizde Türkiye Konferans Tercümanları Derneği (TKTD), yurt dışında ise AIIC gibi kurumlara üyelik için başvurabilir.